آتشکده زرتشتیان یزد، یادگار 1500 ساله ایران
مقدمه
يزد از زيباترين شهرهای كويری ايران است. شهری آراميده در بستر كوير كه آرامش را به هر بيننده هديه ميكند. آثار تاريخی، فرهنگی و طبيعی، از آسمان پرستاره شب گرفته تا بافت قديمی و خانه های خشتی و بادگيرهای راست قامت و خنكای تابستانی اش. از حوض های آبی نقاشی تا قطاب های شيرين و دلچسب.
تاریخچه آتشکده یزد
در سال 1313 رضاخان به احداث یک آتشکده در یزد رضایت داد تا زرتشتیان نیز از عبادتگاهی باشکوه بهره مند شوند. در آبان ماه همان سال یک زرتشتی پارسی به نام «همابائی» سرمایه ای را برای ساخت این آتشکده در نظر گرفت و قطعه زمینی 6881 متر مربعی را برای این کار انتخاب کرد که از سوی چند تن از زرتشتیان ایران از جمله برادران امانت به یاد فوت پدرشان «اردشیر مهربان رستم امانت» وقف شده بود.
مهندسان پارسی نقشه این بنا را کشیدند و جمشید امانت، سرپرستی و نظارت بر ساخت آن را بر عهده گرفت. وی در خاطرات خود نوشته است که پنج بار به هند سفر کرده تا رضایت انجمن پارسیان هند - گروهی از زرتشتیان ایرانی تبار- را برای پرداخت هزینه ساختمان آتشکده ورهرام یزد جلب کند؛ چهار بار با کشتی های بخار از طریق اقیانوس هند و یک بار با پای پیاده و شتر از ریگ زارهای بلوچستان ایران و پاکستان.
وجه تسمیه آتشکده یزد
آتشکده یزد محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی و نیایشگاه زرتشتیان است. آتش که نماد پاکی است در این آتشکده از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل این مکان، با نام آتشکده وَرهُرام شناخته می شود.
معماری آتشکده یزد
سبک معماری آتشکده از معماری آتشکدههای پارسیان هند تأثیر گرفته است که از سطح زمین بلندتر است و برای رسیدن به ورودی آن باید از ۸ پله بالا رفت. نگاره فَرَوَهَر و سرستونهای سنگی، زیبایی ویژهای به ساختمان بخشیدهاند. این سرستونها و سنگهای گلدار پای دیوارها، هنر دست هنرمندان اصفهانی است که در اصفهان سنگها را تراشیده و سپس به یزد بردهاند. کاشیهای نگاره فروهر بالای سردرِ ورودی نیز، توسط هنرمندان کاشیکار یزدی انجام پذیرفته است. در داخل ساختمان، دیوارها با تصاویر زرتشت و جملههایی از کتاب مقدس اوستا تزئین شده است
اتاق نگهداری آتش مقدس، در وسط ساختمان (دور از تابش خورشید) قرار دارد و در اطراف آن اتاقهایی برای نماز و نیایش طراحی شدهاند. آتشی که در این آتشکده میسوزد اهمیت و اعتبار بسیاری به آتشکده یزد بخشیده است.
تزئینات آتشکده یزد
آتشکده یزد ساختمانی ساده و با تزئینات بسیار اندک نقاشی و کاشی کاری سرستون های سنگی است. آتشکدهها همیشه این ویژگی را داشتهاند. جاگیری ساختمان آتشکده برای نهایت بهرهبرداری از نور خورشید بوده تا انرژی زیادی جذب ساختمان شود. قناتهایی اطراف ساختمان هستند که در قدیم وظیفه آبرسانی به آتشکده را داشتند. حمام و سرویس بهداشتی قدیمی از 80 سال پیش نیز در اطراف مجموعه قرار دارد .
داخل ساختمان تصاویر زرتشت و جملاتی از کتاب اوستا وجود دارد. روبروی آن آتش ورهرام است. آتش ورهرام به معنای آتش پیروزی است.
ویژگی ها و عجایب آتشکده یزد
آتشی که درون این آتشکده می سوزه، بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده . این آتش فروزه ای ست از آتش آتشکده کاریان در لارستان که به عقدای یزد آورده شد و نزدیک به ۷۰۰ سال در اونجا روشن نگه داشته شد و بعد در سال ۵۲۲ از عقدا به اردکان برده شد و نزدیک به ۳۰۰ سال هم در اردکان یزد بود و در سال ۸۵۲ از اردکان به این شهر برده شد. نخست در محله ای به نام «خلف خان علی» در خانه یکی از موبدان بزرگ به اسم «موبد تیرانداز آذرگشسب» نگهداری می شد و در سال ۱۳۱۳ پس از ساخته شدن این آتشکده به درون آن برده شد.
مشاهده و خرید پازل سه بعدی چوبی آتشکده زرتشتیان یزد از اینجا ، تولید موسسه فرهنگ و تمدن
سایر مشخصات آتشکده یزد
آتشکده یزد از تاریخ 22 شهریور 1378 با شماره ثبت 2431 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
شهر یزد
یزد عروس کویر ایران در میان دشت کویر و دشت لوت قرار دارد و به بزرگ ترین بافت خشتی زنده جهان شهرت پیدا کرده است . مشخصترین وجهه شهر، معماری خاص کویری آن است. بادگیرها، منارهها و گنبدها مشخصترین جنبه ظاهری معماری شهر است. در این سبک معماری، از بادگیر برای گرفتن جریان باد و خنک کردن فضای ساختمان به کار میرفتهاست. یزد، شهریست که بازرگانان جاده ابریشم در کاروانسراهای آن استراحت کرده اند.اماکن، مراسم و آثار به یادگار مانده و تازه از زرتشتیان به وفور در این استان پهناور دیده میشود. شهر یزد همچون یک ماشین زمان گردشگران را با خود به روزگار گذشته میبرد .بادگیرها و بناهای تاریخی بسیاری در شهر یزد وجود دارند که شهرت آنها جهانگیر است . بلندترین منارههای ایران زمین در مسجد جامع شهر یزد خودنمایی میکنند. شیرینیهای مشهوری و خوشمزه ای در شهر یزد پخته میشوند .سوغات اصیل شهر یزد شیرینیها و باقلواهای یزدی هستند. آیینهایی تاریخی از قبیل نخلگردانی پس از گذشت سالهای بسیار همچنان با شور در این شهر برپا میگردند. همچنین آیینهایی باستانی از قبیل جشن مهرگان و جشن سده همچنان با شور و شکوه برگزارمیشوند. شهر بادگیرها، ،حسینیۀ ایران، دارالعباده از القاب شهر یزد است.
جاذبه های گردشگری، بناها و اماکن تاریخی یزد
بازارهای تاریخی : بازار خان ، بازارچه پنجه علی ، بازار قیصریه ، بازار علاقبندی ، بازار کاشیگری ، بازار چیت سازی ، بازار مسجد ملااسماعیل ، بازار افشار ، بازار حاجی قنبر ، بازار محمد علی خان ، بازار جعفرخان ، بازار صدری (شاهزاده فاضل) ، بازار دروازه مهریز ، بازار مسگری ، بازار نخود بریزی
میدانها و لَـردهای تاریخی: میدان امیرچخماق ، میدان خان ، میدان بعثت ، میدان قلعه ، میدان وقت و ساعت ، لَـرد آسیاب ، لَـرد باجوردی ، لَـرد تازیان ، لَـرد خواجه خضر ، لَـرد فهادان ، لَـرد کیوان ، لَـرد گودال مصلی ، لَـرد کوچه میرقطب ، لَـرد مشیر
مساجد تاریخی : مسجد جامع یزد ، مسجد امیرچخماق ، مسجد سرریگ ، مسجد ملااسماعیل ، مسجد شاه طهماسب ، مسجد فرط ، مسجد حظیره ، مسجد میر خضر شاه چهار منار ، مسجد بیاق خان ، مسجد اهرستان ، مسجد شاه یحیی(قلعه کهنه) ، مسجد بزرگ پشت باغ ، در محلات تاریخی یزد، در حدود ۳۰ مسجد دیگر را نیز میتوان نام برد، که در مقیاس کوچکتر، نقش «مساجد محلهای» را ایفا میکنند.
محلات تاریخی : بارزترین خصوصیت شهر یزد وجود محلههای قدیمی و سنتی با کوچه پس کوچههای خشت و گلی در هم تنیده، بازارها، مساجد، حمام و خانههای تاریخی آن است. ۷۷ محله از محلات شهر یزد که در محدوده بافت تاریخی یا در نزدیکی آن قراردارند ، در سال ۱۳۸۴ و با شماره ۱۵۰۰۰، تحت عنوان «بافت تاریخی یزد» به ثبت آثار ملی رسیدهاند که مهمترین محلهٔ باستانی یزد چهار منار میباشد.
هتلهای تاریخی یزد: هتل داد ، هتل صفاییه ، هتل باغ مشیرالممالک ، هتل ارگ جدید ، هتل غهادان ، هتل مهر ، هتل لب خندق ، هتل خوان دوحد ، هتل فیروزه ، هتل ادیب الممالک ، هتل سنتی پارس ، مهمانسرای جهانگردی یزد
مراکز آموزشی قدیمی: دبیرستان مارکار ، دبیرستان ایرانشهر، دبیرستان کیخسروی ، مدرسه بدر، دبستان خسروی ، دبستان دینیاری ، مدرسه اردشیری ، مدرسه کاشانی ، دبستان مهرنرسیآباد
مدارس قدیمی: مدرسهٔ خان (یزد) ، مدرسهٔ ضیائیه (زندان اسکندر) ، مدرسه شهاب الدین ، مدرسه مصلی صفدرخان
آب انبارها: آب انبار رستم گیو، آب انبار شش بادگیری تنها آب انبار 6 بادگیر جهان
زیارتگاه ها و اماکن مقدس: پیرسبز ، زیارتگاه پارس بانو ، زیارتگاه پیرهریشت
باغها : باغ دولتآباد باغ چهار منار، باغ خان ، باغ مشیرالممالک
ارگ و برج و بارو: برج و باروی یزد ، ارگ حکومتی ، قلعه اسدان
قبهها و بقعهها : قبهٔ دوازده امام ، بقعه سید رکن الدین ، بقعهٔ سیدخلیل ، بقعهٔ سید شمس الدین
خانههای تاریخی : خانهٔ رسولیان ، خانهٔ عربها ، خانهٔ لاریها ، خانه مرتاض ، خانهٔ ملکالتجار ، خانه کلاهدوزها (موزه آب یزد)
مجموعه مازاریها (حناساییها) : مازاری جوشن ، مازاری اتابکی ، مازاری صلحیزاده
آتشکده زرتشتیان، دخمهٔ زرتشتیان ، حمام خان بافقی ، کنیسه کمال یهودیان
مشاهده و خرید پازل سه بعدی چوبی آتشکده زرتشتیان یزد از اینجا ، تولید موسسه فرهنگ و تمدن
کلید واژه
آتشکده یزد ، جاذبه های گردشگری یزد ، یزد ، گردشگری ، آتشکده ، زرتشت ، نیایشگاه های زرتشتیان ، آتش مقدس ، ورهرام ، نگاره فَرَوَهَر، آتشکدههای پارسیان ، آثارتاریخی یزد ، فروهر
