عمارت ملک بوشهر
مقدمه
عمارت ملک بوشهر مربوط به اواخر دوره قاجار است این عمارت متعلق به یکی از ثروتمندان بوشهر به نام محمدمهدی ملک التجار بوده‌است. عمارت ملک در عصر قاجار به عنوان هویت بوشهر، ساختمان بی‌نظیر و آسمان‌خراش این شهر محسوب می‌شد.
تاریخچه عمارت ملک
مساحت زیربنای عمارت ملک، ۴۰۰۰ مترمربع بوده و بنای آن در دوره قاجاریه شکل گرفته است. معماران بنا فرانسوی بوده‌اند. تحقیقات در مصالح به کار برده شده نشان می‌دهد که مصالح از شهرستان بوشهر تهیه شده و با مصالح محلی به کار برده شده در سایر بناهای معاصر عمارت ملک، یکسان است. درب و پنجره بنا زیر نظر مهندسین فرانسوی ساخته شده است.
گفته شده ملک‌التجار یکی از تاجران معروف بوشهر بوده که در امر تجارت در عصر خود بسیار معروف و شناخته شده بود. وی که برای سفر تفریحی- تجاری به کشور فرانسه رفت و آمد داشت، در یکی از سفرهای تجاری خود، از یکی از کاخ‌های فرانسه دیدن کرد. این کاخ که از لحاظ تاریخی مربوط به قرون وسطی در فرانسه بود، چشم ملک‌التجار را گرفت و شیفته آن شد. ملک‌التجار پس از بازگشت به بوشهر تلاش کرد تا با ساخت عمارت ملک، اقتباسی از بنای کاخ فرانسه را در بوشهر پیاده کند. عمارت ملک بعدها توسط انگلیسی‌ها تسخیر شد و به صورت مقر نظامی آن‌ها درآمد. انگلیسی‌ها سال‌ها در این عمارت مستقر بودند و پس از آن با ورشکست شدن ملک‌التجار (صاحب اصلی کاخ) لوازم نفیس آن را با قیمت کم خریداری کرده و با خود به انگلستان بردند. در اواخر سلطنت رضا‌شاه، عمارت ملک که خوابگاه نظامیان شده بود، پس از چندین بار بازسازی رو به ویرانی نهاد و به‌خاطر وسعت زیاد آن دیگر مرمت نشد.
معماری عمارت ملک
عمارت ملک دارای چندین بخش است. پیشخوان بنا یکی از این بخش‌ها است که فضای باز و گسترده‌ای را به خود اختصاص می‌دهد که پیونددهنده فضای شهر به این مجموعه است و از عقب به سکوی سردر و عمارت اصلی می‌رسد. بخش دوم این مجموعه، سکوی بنا است که شامل یک سفره عظیم و یک ردیف پله متصل به بنای اصلی است.
بخش سوم عمارت نیز سردر بنا است که فضای ایوان را نیز دربر می‌گیرد. فضای ایوان شامل سه جفت ستون می‌شود که به ساختمان اصلی متصل می‌شوند. یک در بزرگ از چوب آبنوس با تزئینات فلزی در این بخش وجود دارد. عمارت اصلی، بخش چهارم و عظیم‌ترین بخش مجموعه است که در دو طبقه با دیوارهای نقاشی شده ساخته شده است.
سالن پایین این بخش برای ملاقات‌های رسمی ملک‌التجار و طبقه بالا برای ضیافت‌های خصوصی او ساخته و در نظر گرفته شده بود. سبک معماری این عمارت برگرفته از سبک ساختمان سازی در گذشته‌های سواحل خلیج فارس است که به بنگله معروف بودند و یک قسمت استحفاظی، بارو و شاه‌نشین و قسمتی هم به صورت چند ایوان و اتاق‌های مسکونی را در بر می گرفت.
این مجموعه ساختمانی علاوه بر بخش‌های فوق، باغ‌های تودرتویی دارد که با چند ردیف دیوار از هم جدا شده‌اند و هر کدام، ورودی جداگانه‌ای برای ارتباط با دیگر بخش‌ها و فضای خارج دارند. باغ‌ها به هم شبیه نیستند و هر یک به صورت جداگانه از تزینات و فضاسازی‌های متفاوتی برخوردارند.
عمارت ملک که در عصر خود جزء اصلی‌ترین ساختمان‌ها در بندر بوشهر بود، امروزه در میان ساختمان‌های جدید چندین طبقه محاصره شده و به دلیل اینکه مورد مرمت قرار نگرفته، در حال تخریب است. این عمارت با مبلغ ۲۲۰ میلیون تومان از صاحبان آن خریداری و در حال حاضر در اختیار میراث فرهنگی بوشهر قرار گرفته، اما آن‌طور که باید مورد توجه قرار نگرفته است.
مشاهده و خرید پازل سه بعدی عمارت ملک بوشهر از اینجا ، تولید موسسه فرهنگ و تمدن
تخریب ها و مرمت های عمارت ملک
در سال‌های اخیر میراث فرهنگی بوشهر اعلام کرده که عمارت ملک بوشهر مرمت شده و طرح زیباسازی آن به شهرداری سپرده شده است تا از این طریق، عمارت تبدیل به یک مکان گردشگری شده و در اختیار بازدیدکنندگان قرار گیرد.
عمارت ملک در حال حاضر سرپناهی برای برخی از بی‌بضاعتان است و طبق گفته‌های اهالی شهر، حدود ۳۰ خانواده بی‌بضاعت در آن زندگی می‌کنند. حضور این افراد در عمارت سبب شده که اتاق‌های جدیدی در عمارت ساخته شود و بنای اصلی عمارت، ناخواسته دارای تغییراتی شده و عمارت دچار آسیب شود.
درماه های اخیر میراث فرهنگی اعلام کرده است که به زودی عملیات مرمت بنا در این عمارت انجام می‌شود.
شهر بوشهر
بوشهر بندری شبه‌جزیره‌ای در بخش مرکزی شهرستان بوشهر است. بندر امروزی بوشهر را نادرشاه افشار در ۱۷۳۶ میلادی رونق دوباره بخشید. نام این محل پیش از آن ریشهر بود.
بنای بوشهر را به اردشیر ساسانی نسبت داده‌اند. بوشهر تاکنون دو بار توسط بریتانیا اشغال شده‌است.
دیگر جاذبه های گردشگری شهر بوشهر
آب انبار قوام
خانه قاضی
عمارت دهدشتی
مدرسه گلستان
بافت شهر بوشهر
امامزاده عبدالمهیمن
عمارت کلاه‌فرنگی بوشهر
عمارت گلشن
کلیسای ارامنه گریگوری
گورستان مهاجمین انگلیسی
قبر ژنرال
عمارت کوتی
مدرسه سعادت
آرامگاه اصفهانی
معبد خدا دریا
قلعه هلندی‌ها
کنیسه یهودیان
قبرستان انگلیسی‌ها
عمارت حاج رئیس
هزار مردان هلیله
مشاهده و خرید پازل سه بعدی عمارت ملک بوشهر از اینجا ، تولید موسسه فرهنگ و تمدن
کلید واژه
بوشهر، ملک ، عمارت ملک ، ملک التجار ، ریشهر ، بُخت